Određivanje antioksidativnog kapaciteta hrane u funkciji optimalnih proizvodnih rezultata monogastričnih životinja

Abstract

U intenzivnoj stočarskoj proizvodnji, životinje su izložene brojnim stresogenim faktorima koji vode poreklo iz hrane, okruženja, tehnolo- gije proizvodnje, kao i bioloških/individualnih karakteristika svake je- dinke. Navedeni stresori su odgovorni za slabije proizvodne rezultate, lošije reproduktivne karakteristike, kao i smanjenu otpornost organiz- ma prema bolestima. Na molekularnom nivou, aktivnost stresora se vezuje za stvaranje slobodnih radikala i nastanak oksidativnog stresa sa posledičnim oštećenjem biološki važnih molekula. U telu životinje, postoji veliki broj jedinjenja koja ispoljavaju antioksidativni efekat. Ne- ka od njih se sintetišu u tkivima (askorbinska kiselina, koenzim Q, kar- nitin, taurin i antioksidativni enzimi), dok se druga unose putem hrane (vitamini, karotenoidi, fenolna jedinjenja i mineralne materije). Najvaž- niji praktičan korak u sprečavanju oksidativnog oštećenja i održava- nju ravnoteže antioksidativne odbrane u telu životinja se postiže po- boljšanjem antioksidativnog kapaciteta hrane, odnosno optimizacijom unosa antioksidanasa putem hrane za životinje. Pravilnom upotrebom antioksidanasa usporavaju se oksidacioni procesi u hrani i smanjuje se unos slobodnih radikala od strane životinja, čime se poboljšava- ju njihove proizvodno-reproduktivne karakteristike, kao i kvalitet me- sa. Najjednostavniji način predstavljanja antioksidativnog kapaciteta uzorka se vrši na osnovu određenog referentnog standarda, najčešće 6-hidroksi-2,5,7,8-tetrametilhroman-2-karboksilne kiseline, poznate kao Trolox. Na osnovu rezultata dobijenih pomoću Trolox standarda vrši se procena antioksidativnog kapaciteta hraniva i smeša za ishra- nu životinja, kao i upotrebljenih aditiva sa antioksidativnim dejstvom.