Emisija metana sa farmi visokomlečnih krava – potencijalni rizik za životnu sredinu

Abstract

Porast emisije gasova sa efektom staklene bašte dovodi do globalnog zagrevanja, izazivajući ireverzibilne promene u životnoj sredini. Glavni gasovi sa efektom staklene bašte su ugljen dioksid (CO2 ), metan (CH4 ) i azot suboksid (N2 O), koji doprinose ukupnoj emisiji sa 55%, 15% i 6%, pojedinačno. Iako je procenat zastupljenosti CH4 manji od CO2 , njegov ukupni globalni potencijal zagrevanja je 28 puta veći od CO2 . U ukupnoj antropogenoj emisiji gasova sa efektom staklene bašte, stočarska proizvodnja učestvuje sa 14,5% sa najvećim doprinosom u emisiji CH4 (44%). U odnosu na ostale sektore stočarske proizvodnje, uzgoj goveda najviše doprinosi efektu staklene bašte pri čemu visoko mlečne krave imaju vodeću ulogu, pošto je produkcija ovih gasova uključujući i CH4 , vezana za aktivnost buraga. Visoko mlečne krave proizvode CH4 pretežno (90%) enteričnom fermentacijom. Naime, metanogene bakterije buraga konvertuju stvoreni CO2 i H2 u CH4 , koji zatim eliminišu pretežno podrigivanjem. Preostali deo CH4 sa farmi krava potiče iz fecesa. Umanjenje emisije CH4 iz fecesa se postiže primenom odgovarajućeg sistema upravljanja stajnjakom, dok je umanjenje emisije putem enterične fermentacije značajno veći izazov za naučnu zajednicu i moguće ga je ostvariti korišćenjem različitih nutritivnih strategija koje preusmeravaju metaboličke puteve koji vode ka proizvodnji CH4 ka onima koji vode ka porastu proizvodnje mleka.

versible environmental changes. The major greenhouse gases are carbon dioxide (CO2 ), methane (CH4 ) and nitrous oxide (N2 O), contributing to overall emission with 55%, 15% and 6%, respectively. Although CH4 percentage content is lower than CO2 , its global warming potential is 28 times greater than CO2 . In global anthropogenic emissions of greenhouse gases, the livestock sector contributes 14.5% with CH4 emission contributing most (44%). Compared to other livestock subsectors, cattle production has major contribution to greenhouse effect, with dairy cows having leading position, since production of these gases, including CH4 , is associated with rumen activity. Dairy cows produce CH4 mainly by enteric fermentation (90%). Namely, within rumen methanogenic microorganisms convert produced CO2 and H2 to CH4 , which is eliminated mainly by burping. The rest of CH4 from dairy farms originates from manure. Mitigation of methane from manure is achieved by applying adequate manure management system, but mitigation of methane from enteric fermentation is more challenging for scientific community and is possible to obtain by using different nutritional strategies which may redirect metabolic pathways that lead to CH4 production in those which leads to increased milk production.