Profilaksa i terapija neonatalnih dijareja kod domaćih preživara

Abstract

Neonatalne dijareje kod domaćih preživara predstavljaju jedan od najznačajnijih zdravstvenih problema u stočarskoj proizvodnji širom sveta. One predstavljaju jedan od najčešćih uzroka smrti kod teladi mlečnih rasa goveda u prvih 30 dana života, ali su takođe i značajan zdravstveni problem kod jagnjadi i jaradi. Osim direktnih ekonomskih šteta izazvanih visokim troškovima lečenja i mortalitetom novorođenčadi, neonatalne dijareje mogu da imaju i ozbiljne dugoročne posledice po rast i razvoj podmlatka namenjenog za priplod. Prema uzrocima koji dovode do nastanka neonatalnih dijareja one mogu biti neinfektivne i infektivne etiologije. Najčešći neinfektivni uzroci nastanka neonatalnih dijareja su greške u tehnologiji ishrane, loš kvalitet kolostruma, mleka ili zamena za mleko kao i greške prilikom zalučenja podmlatka. Od infektivnih uzročnika neonatalnih dijareja najučestalije su infekcije sa enterotoksičnim E. coli, Clostridium spp., Rotavirusi, Koronavirusi i kriptosporidije. Imajući u vidu različitu etiologiju nastanka neonatalnih dijareja, kao i značajne ekonomske gubitke koje nanose, upotreba savremenih pristupa u prevenciji i terapiji predstavlja imperativ u intenzivnoj farmskoj proizvodnji. To se ogleda u aktivnoj i pasivnoj imunizaciji novorođenčadi, eliminisanju grešaka u tehnologiji odgoja kao i u primeni savremenih dijagnostičkih i terapijskih protokola. Značaj tačne dijagnostike uzročnika neonatalnih dijareja bitan je faktor za uspešnu terapiju. Primena svih ovih mera može značajno da smanji nastanak neonatalnih dijareja kod domaćih preživara.

blems in livestock production worldwide. They are one of the most common causes of death in dairy calves in the first 30 days of life, but they are also a significant health problem in lambs and kids. In addition to the direct economic damage caused by high treatment costs and infant mortality, neonatal diarrhea can have serious long-term consequences for the growth and development of offspring intended for breeding. According to the causes that lead to neonatal diarrhea, they can be of non-infectious and infectious etiology. The most common non-infectious causes of neonatal diarrhea are errors in dietary technology, poor quality of colostrum, milk or milk replacements, as well as errors in weaning offspring. Of the infectious causes of neonatal diarrhea, the most common are infections with enterotoxigenic E. coli, Clostridium spp., Rotaviruses, Coronaviruses and Cryptosporidia. Given the different etiology of neonatal diarrhea, as well as the significant economic losses they cause, the use of modern approaches in prevention and therapy is an imperative in intensive farm production. This is reflected in the active and passive immunization of newborns, the elimination of errors in nourishments technology as well as the application of modern diagnostic and therapeutic protocols. The importance of accurate diagnosis of the cause of neonatal diarrhea is an important factor for successful therapy. The application of all these measures can significantly reduce the occurrence of neonatal diarrhea in domestic ruminants.