Dobrobit životinja u ekstenzivnim uslovima proizvodnje

Abstract

Ekstenzivni sistemi gajenja obezbeđuju prirodno okruženje u kome životinje mogu da ispolje prirodne oblike ponašanja na koje su visoko motivisane kao što su ispaša i istraživanje i na taj način zadovoljavaju osnovne elemente dobrobiti životinja. Sa druge strane, dobrobit životinja u ekstenzivnom sistemu gajenja sve više privlači pažnju javnosti u poslednje vreme, prvenstveno zbog toga što su prepoznati problemi koji se odnose na četiri principa dobrobiti: ishranu, smeštaj, zdravlje i ponašanje. U ekstenzivnim sistemima gajenja životni uslovi su veoma promenljivi u pogledu klimatskih uslova i pristupa kvalitetnoj hrani i vodi, što može dovesti do hronične gladi i žeđi, kao i do termičkog stresa životinja. Navedeni problemi se razlikuju u zavisnosti od lokacije i godišnjeg doba. Takođe, usled minimalnog nadzora nad životinjama od strane farmera i slabije zdravstvene zaštite, pojavljaju se različite bolesti infektivne i neinfektivne prirode koje dovode do povećanja morbiditeta i mortaliteta, kao i do većeg neonatalnog mortaliteta i napada predatora. Odnos čoveka prema životinjama u ekstenzivnom sistemu gajenja je obično neutralan ili negativan (obuzdavanje životinja, šišanje ovaca, aplikacija medikamenata i drugo). Usled ovakvog odnosa, kod životinja nastaje strah koji uzrokuje otežano rukovanje od strane farmera, povećava rizik od povreda ljudi i životinja i smanjuje mogućnost otkrivanja drugih problema u odnosu na zdravlje i dobrobit. Navedeni problemi koji se odnose na dobrobit životinja u ekstenzivnom sistemu gajenja se mogu smanjiti selekcijom životinja koje su prilagođene lokalnim klimatskim i prehrambenim uslovima sredine. Takođe su od velike važnosti obuka farmera i menadžment na farmama zbog toga što se na taj način može poboljšati odnos čoveka prema životinjama