| dc.description.abstract | U suzbijanju glodara, danas se u svetu koriste brojna sredstva. Pre svega, to
su ankoagulantni rodenticidi I i II generacije, rodenticidi sa akutnim delovanjem,
hemosterilanti, biorodenticidi, selen, te oni sa ekološki povoljnim karakteristikama, kao što su preparati na bazi celuloze i vitamin D3. Godine 1984., razvijen je i
iste godine uveden u praksu holekalciferol (ili vitamin D3) kao rodenticid. Njegovu proizvodnju zapo«ela je firma „Bell Laboratories” u Viskonsinu u Sjedinjenim
Američkim Državama. Vitamin D3 je razvijen sa ciljem da se napravi poboljšanje
u borbi protiv komensalnih glodara, kao što su na primer, kućni miševi, u odnosu na postojeće antikoagulantne rodenticide, koji su se koristili u to vreme. Kao
rodenticid, holekalciferol se ubrzo počeo koristiti u većem broju zemalja, a pre
svega u Sjedinjenim Američkim Državama, na Novom Zelandu i nekoliko zemalja
Evropske unije. Kada se ovaj vitamin konzumira ili uzima u većim (tj. toksičnim)
količinama, nastaje hiperkalcemija, kao rezultat poja«ane apsorpcije iz digestivnog trakta, ali i oslobađanja kalcijuma iz kostiju. Usled toga, nastaje kalcifikacija
(nagomilavanje kalcijuma) u krvnim sudovima vitalnih organa, kao što su bubrezi, želudac, pluća i kardiovaskularni sistem. Uginuće, odnosno smrt obično nastaje
usled srčane insuficijencije, koja nastaje kao posledica mineralizacije i začepljenja
krvnih sudova. Drugi mehanizam delovanja holekalciferola je tzv. „efekat zaustavljanja hranjenja” gde ovaj vitamin uzrokuje gubljenje apetita, što je takođe jedan
od simptoma hiperkalcemije i što takođe, na kraju dovodi do smrti. Pokazalo se
da je holekalciferol veoma efikasan u kontroli brojnosti sivih (Rattus norvegicus)
i kućnih pacova (Rattus rattus). I ono što je vrlo zna«ajno na holekalciferol se ne
javlja rezistencija. Osim toga, brojna ispitivanja su pokazala da holekalciferol ne
deluje štetno na životnu sredinu. | sr |
