Molekularno-genetičke i fenotipske karakteristike balkanskog i banatskog magarca

Abstract

Balkanski magarac predstavlja dominantnu rasu magaraca i genetički resurs Republike Srbije. Nalazi se na listi autohtonih rasa domaćih životinja i ugroženih autohtonih rasa u Republici Srbiji. Balkanski magarac, na osnovu glavnih morfometrijskih parametara, spada u magarce srednje veličine, a boja dlake je uglavnom siva do različitih nijansi braon boje sa jeguljastom prugom duž leđa i karakterističnim krstom na grebenu. Međutim, lokalni uzgajivači iz Srbije i dalje poseduju nekoliko morfološki većih jedinki svetlije boje dlake, nazvane banatski magarac Za njih smatraju da potiču od rasa španskih magaraca, a po verovanju se pretpostavlja da su prebačeni u region Banata od strane habsburške kraljice Marije Terezije u 18. veku. Na osnovu komparativne analize, 18 morfoloških karakteristika između banatskih magaraca (7 jedinki), banatskog magarca (53 jedinke) i njihovih hibrida (8 jedinki), uočene su telesne mere koje statistički odvajaju populacije banatskih i balkanskih magaraca a to su: visina kuka, širina sapi, dužina trupa i dubina grudi. Na osnovu podataka nuklearnih mikrosatelita, genetski udaljen banatski magarac nije ozbiljno pogođen gubitkom genetičkog diverziteta i inbridingom. Geneološke analize i upoređivanje prethodno objavljenih haplotipova mtDNK rasa magaraca iz Srbije, sa drugim haplotipovima drevnih i današnjih rasa magaraca, ukazuju na povezanost banatskog magarca sa somalijskim magarcem i kompleksniju istoriju nastanka Clade 2.