Ispitivanje raširenosti virusnih bolesti enzootskog potencijala kod divljih svinja (Sus scrofa) i analiza razlika u regionu centralne Srbije

Abstract

U ovoj disertaciji ispitano je prisustvo i raširenost virusnih bolesti enzootskog potencijala kod divljih svinja kao i analiza rizika od širenja bolesti sa divljih na domaće svinje. )straživanjem su obuhvaćene divlje svinje iz 10 okruga centralne Srbije: beogradskog, borskog, braničevskog, moravičkog, pomoravskog, rasinskog, raškog, šumadijskog, zaječarskog i zlatiborskog. Za utvrđivanje prisustva virusnih bolesti kod divljih svinja ispitano je po 200 uzoraka krvnih seruma za svaku godinu u periodu od 2012. do 2014. na prisustvo specifičnih antitela protiv virusa reproduktivnog i respiratornog sindroma svinja (Porcine Reproductive and Respiratory Syndrome Virus - PRRSV), Aujeckijeve bolesti (Pseudorabies virus - PRV), parvovirusa svinja (Porcine Parvovirus - PPV), cirkovirusa 2 svinja (Porcine Circovirus 2 - PCV2), virusa influence svinja (Swine Influenca Virus) i virusa transmisivnog gastroenteritisa/respiratornog Coronavirusa svinja (TGEV/PRCV). Ustanovljeno je da su Aujeckijeva bolest, parvoviroza i cirkoviroza tip 2 enzootske bolesti kod divljih svinja: prosečna seroprevalencija za tri godine je najviša za Aujeckijevu bolest (66%), zatim za PPV (47%) i PCV2 infekciju (16%). Ispitivanjem nivoa i odnosa )gG i )gM antitela, utvrđena je aktivna PCV2 infekcija u rasinskom i zlatiborskom okrugu. Budući da je serokonverzija kod mladih divljih svinja otkrivena tek u 2014. godini, pretpostavlja se da je u zlatiborski okrug PCV2 unet tek 2014. godine. Ispitivanjem krvnih seruma, ustanovljeno je da je populacija divljih svinja sa područja 10 ispitanih okruga slobodna od PRRS-a, influence svinje i TGE/PRCV infekcije. Za dokazivanje uzročnika navedenih bolesti, ispitano je 50 uzoraka organa divljih svinja koje su pokazivale znakove bolesti. PCR metodom dokazano je prisustvo genoma virusa Aujeckijeve bolesti kod 13 divljih svinja. Na ćelijskoj liniji PKͳͷ, virus je izolovan iz 4 uzorka. Filogenetskom analizom nukleotidnih sekvenci za tri gena, us4, us9 i ul49,5, utvrđena je srodnost virusa Aujeckijeve bolesti izolovanih iz domaćih životinja i divljih svinja, ali i različito poreklo ovih virusa. Uz to, ustanovljeno je da je virus Aujeckijeve bolesti izolovan iz divljih svinja najsličniji visokopatogenom Kaplan soju i da ne potiče od vakcinalnog Bartha soja. Na osnovu seroloških i virusoloških ispitivanja i podataka o starosti divljih svinja, pretpostavlja se da je infekcija virusom Aujeckijeve bolesti u braničevskom i zaječarskom okrugu u periodu uzorkovanja bila aktivna i uzrok ispoljenih znakova bolesti ȋdepresija, otežano disanje, gubitak straha od ljudi). )straživanjem odnosa pojave bolesti i gustine populacija divljih i domaćih svinja, utvrđena je pozitivna korelacija između seroprevalencije Aujeckijeve bolesti i gustine populacije divljih svinja. Pokazano je da, pored gustine populacije, pol i starost životinja utiču na pojavu Aujeckijeve bolesti što je u skladu sa različitim načinom života solitarnih mužjaka i ženki koje žive u grupama. Budući da su Aujeckijeva bolest, PPV i PCV2 infekcije dokazane kod divljih svinja, izvršena je analiza rizika od prenošenja uzročnika ovih bolesti sa divljih na domaće svinje. Visok rizik za širenje Aujeckijeve bolesti je utvrđen u borskom, raškom i zlatiborskom okrugu dok je rizik u ostalim okruzima srednji. Rizik od prenošenja PPV infekcije je visok za zaječarski okrug i srednji za ostala područja, dok je rizik od širenja PCV2 infekcije sa divljih na domaće svinje za sve okruge umeren. Rezultati ovog istraživanja predstavljaju doprinos poznavanju epizootiološke situacije kod divljih svinja, koja se, s obzirom na odsustvo influence svinja, TGE/PRCV infekcije i PRRS-a, i stabilno stanje Aujeckijeve bolesti, parvoviroze i cirkoviroze tip 2, u ispitivanom periodu može smatrati povoljnom.