Analiza kvaliteta seksiranog semena bikova kompjuterski asistiranom analizom semena-casa

Abstract

Kvalitet ejakulata određuje se ispitivanjem makroskopskih (volumen, gustina, boja, miris) i mikroskopskih svojstava sperme (koncentracija spermatozoida u 1 ml i ukupan broj spermatozoida u ejakulatu, morfologija, vitalnost, pokretljivost spermatozoida i integritet akrozomalne membrane). Kompjuterizovana analiza sperme (CASA - computer assisted semen analysis) je automatizovani sistem kojim se mere pokretljivost, kinetika i koncentracija spermatozoida. Neki sistemi imaju modifikacije za procenu morfoloških karakteristika spermatoyoida. Procena morfoloških osobina spermatozoida se može izvršiti mikroskopskim pregledom (zastupljenost normalnih i patoloških spermatozoida, integritet ćelijske membrane spermatozoida i abnormalnosti akrozoma). Metodom po Blomu se određuje vitalnost semena, a ono predstavlja bojenje razmaza sperme eozinom i nigrozinom. U savremenom govedarstvu se sve više koristi seksirano seme bikova (seme iz koga će se najverovatnije proizvesti muško ili žensko tele). Analiza seksiranog semena a posebno poređenje njegovog kvaliteta sa konvencionalnim semena je sve češći zahtev na tržištu govedarske proizvodnje. Cilj rada bio je da se ispita kvalitet 15 uzoraka seksiranog semena bikova, poreklom iz uvoza. Ispitivanja su obuhvatila utvrđivanje koncentracije i kinetike CASA sistemom, kao i procenu vitalnosti i morfoloških osobina bojenjem po Blomu. Prosečna koncentracija spermatoyoida bila je 19,61x106/ml ejakulata. Ukupna pokretljivost iznosila je 39,42%, dok je nepokretnih spermatozoida u uzorcima bilo 60,58%. Broj morfološki normanih spermatozoida je varirao od 2,91x106 do 6,11x106, a procenat patoloških spermatozoida od 8% do 28%. Uzimajući u obzir dobijene rezultata i odsustvo standarda vezanih za seksirano seme u trenutno važećem Pravilniku o načinu obeležavanja sperme, načinu vođenja evidencije o proizvodnji sperme, kao i uslovima koje mora da ispunjava sperma u pogledu kvaliteta (Sl. Glasnik RS, br. 38/2014), neophodno je češće sprovođenje analiza seksiranog semena CASA metodom a da bi se dobili normativi koji bi postali sastavni deo Pravilnika i time olakšali manipulaciju seksiranim semenom na tržištu.

Ejaculate quality is determined macroscopically (volume, density, color, odor) and microscopically (spermatozoon concentration in 1 ml, total sperm count, morphology, vitality, motility of spermatozoa and acrosomal membrane integrity). Computerized assisted semen analysis (CASA) is automated system for sperm motility and kinematics, and spermatozoa concentration. Some of these systems have modules for assessing the morphological characteristics of spermatozoa. Assessment of spermatozoa morphological characteristics can be performed by microscopic examination (the presence of normally and abnormally constructed spermatozoa, the integrity of the cell membrane of spermatozoa and abnormalities of acrosomes). The Blom method determines the vitality of semen, by staining of sperm with eosin and nigrosine. Sexed smene, as semen from which female or male offspring will be most probably produced, is widely used in modern cattle industry. Analisis of sexed semen and comparation of its quality with conventional semen is very common request in cattle industry. The aim of this study was to examine the quality of 15 samples of imported sexed bull semen. Samples were analysed for concentration and kinetics on CASA system,and the assessment of vitality and morphological properties by Blom staining. The average spermatozoa concentration was 19.61x106/ml of ejaculate. Total motility was 39.42% and sperm immobility in the samples was 60.58%. The number of morphologically normal spermatozoa varied from 2.91x106 to 6.11x106, and the percentage of pathological spermatozoa from 8% to 28%. Considering obtained results and absence of standards in Rulebook of sperm labeling, keeping records on sperm production, as well as conditions that must be met in terms of sperm quality (Official Gazette of the RS No. 38/2014), it is neccessery to analise sexed semen by CASA method more frequently in order to obtain normatives that will be included in Rulebook and thus facilitate manipulation with sexed semen on market.