TY  - JOUR
AU  - Marinković, Darko
AU  - Relić, Renata
AU  - Lakić, Nada
AU  - Aničić, Milan
AU  - Beuković, Dejan
AU  - Davidović, Vesna
AU  - Lavadinović, Vukan
AU  - Popović, Zoran
PY  - 2023
UR  - https://vet-erinar.vet.bg.ac.rs/handle/123456789/3339
AB  - The lifespan of the European hare (Lepus europaeus P.) is affected by a number of negative
factors, including pollutants. In this paper, the individual and joint influence of age and habitat
(elevation and distance from the thermal power plant - TPP) on pathomorphological findings
of hares shot during three hunting seasons was investigated. Pathomorphological changes
were found in 95.12% of hares. In hares up to 1 year of age, the changes were predominant
in the lungs, and in older hares, in the kidneys. Degenerative changes in kidneys and liver and
inflammatory changes in kidneys and lungs were considered important most in discussing the
influence of chemical pollution. The proximity of TPP influenced the type of changes in the
liver. A significant joint effect of age and elevation on the type of changes in the lungs of
adult hares and on the heart of young hares was found. Elevation and distance from TPP had
a joint effect on the occurrence of changes in the lungs, intestines, and heart in hares from
the field farther from TPP. The results indicate that the hares were highly exposed to chemical
pollutants that may affect their immunity, and lifespan.
PB  - Taylor & Francis Group
T2  - Veterinary Quarterly
T1  - Influence of age, habitat elevation, and distance to a thermal power plant on pathomorphological findings in the European brown hare (Lepuseuropaeus P.)
VL  - 43
IS  - 1
SP  - 1
EP  - 10
DO  - 10.1080/01652176.2023.2273887
ER  - 

@article{
author = "Marinković, Darko and Relić, Renata and Lakić, Nada and Aničić, Milan and Beuković, Dejan and Davidović, Vesna and Lavadinović, Vukan and Popović, Zoran",
year = "2023",
abstract = "The lifespan of the European hare (Lepus europaeus P.) is affected by a number of negative
factors, including pollutants. In this paper, the individual and joint influence of age and habitat
(elevation and distance from the thermal power plant - TPP) on pathomorphological findings
of hares shot during three hunting seasons was investigated. Pathomorphological changes
were found in 95.12% of hares. In hares up to 1 year of age, the changes were predominant
in the lungs, and in older hares, in the kidneys. Degenerative changes in kidneys and liver and
inflammatory changes in kidneys and lungs were considered important most in discussing the
influence of chemical pollution. The proximity of TPP influenced the type of changes in the
liver. A significant joint effect of age and elevation on the type of changes in the lungs of
adult hares and on the heart of young hares was found. Elevation and distance from TPP had
a joint effect on the occurrence of changes in the lungs, intestines, and heart in hares from
the field farther from TPP. The results indicate that the hares were highly exposed to chemical
pollutants that may affect their immunity, and lifespan.",
publisher = "Taylor & Francis Group",
journal = "Veterinary Quarterly",
title = "Influence of age, habitat elevation, and distance to a thermal power plant on pathomorphological findings in the European brown hare (Lepuseuropaeus P.)",
volume = "43",
number = "1",
pages = "1-10",
doi = "10.1080/01652176.2023.2273887"
}

Marinković, D., Relić, R., Lakić, N., Aničić, M., Beuković, D., Davidović, V., Lavadinović, V.,& Popović, Z.. (2023). Influence of age, habitat elevation, and distance to a thermal power plant on pathomorphological findings in the European brown hare (Lepuseuropaeus P.). in Veterinary Quarterly
Taylor & Francis Group., 43(1), 1-10.
https://doi.org/10.1080/01652176.2023.2273887

Marinković D, Relić R, Lakić N, Aničić M, Beuković D, Davidović V, Lavadinović V, Popović Z. Influence of age, habitat elevation, and distance to a thermal power plant on pathomorphological findings in the European brown hare (Lepuseuropaeus P.). in Veterinary Quarterly. 2023;43(1):1-10.
doi:10.1080/01652176.2023.2273887 .

Marinković, Darko, Relić, Renata, Lakić, Nada, Aničić, Milan, Beuković, Dejan, Davidović, Vesna, Lavadinović, Vukan, Popović, Zoran, "Influence of age, habitat elevation, and distance to a thermal power plant on pathomorphological findings in the European brown hare (Lepuseuropaeus P.)" in Veterinary Quarterly, 43, no. 1 (2023):1-10,
https://doi.org/10.1080/01652176.2023.2273887 . .

TY  - CONF
AU  - Relić, Renata
AU  - Davidović, Vesna
AU  - Ivetić, Aleksandra
AU  - Prijić, Željana
AU  - Pavlović, Ivana
AU  - Janković, Ljiljana
PY  - 2023
UR  - https://vet-erinar.vet.bg.ac.rs/handle/123456789/3132
AB  - Biljke se od davnina koriste u tretmanu raznih bolesti, među kojima su i one
koje izazivaju spoljašnji i unutrašnji paraziti životinja i ljudi. Jedno vreme zanemareno, njihovo korišćenje danas sve više ponovo dobija na značaju u odnosu na
sintetske antiparazitske preparate. Mnoge lekovite biljke koriste se kao začini u
hrani za ljude, ali se dodaju i u hranu za životinje, gde mogu da ispolje svoje antiparazitsko dejstvo. U ovom radu prikazane su neke od mnogobrojnih biljnih vrsta
sa antiparazitskim efektom, koje rastu na našem području ili se mogu naći u prodaji u vidu gotovih preparata.
PB  - Beograd : Srpsko veterinarsko društvo
C3  - 34 Savetovanje Dezinfekcija, dezinsekcija i deratizacija - Jedan svet jedno zdravlje, Vrnjačka Banja, 8 - 11. jun 2023
T1  - Lekovito i začinsko bilje u kontroli parazita životinja i ljudi
SP  - 249
EP  - 258
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_veterinar_3132
ER  - 

@conference{
author = "Relić, Renata and Davidović, Vesna and Ivetić, Aleksandra and Prijić, Željana and Pavlović, Ivana and Janković, Ljiljana",
year = "2023",
abstract = "Biljke se od davnina koriste u tretmanu raznih bolesti, među kojima su i one
koje izazivaju spoljašnji i unutrašnji paraziti životinja i ljudi. Jedno vreme zanemareno, njihovo korišćenje danas sve više ponovo dobija na značaju u odnosu na
sintetske antiparazitske preparate. Mnoge lekovite biljke koriste se kao začini u
hrani za ljude, ali se dodaju i u hranu za životinje, gde mogu da ispolje svoje antiparazitsko dejstvo. U ovom radu prikazane su neke od mnogobrojnih biljnih vrsta
sa antiparazitskim efektom, koje rastu na našem području ili se mogu naći u prodaji u vidu gotovih preparata.",
publisher = "Beograd : Srpsko veterinarsko društvo",
journal = "34 Savetovanje Dezinfekcija, dezinsekcija i deratizacija - Jedan svet jedno zdravlje, Vrnjačka Banja, 8 - 11. jun 2023",
title = "Lekovito i začinsko bilje u kontroli parazita životinja i ljudi",
pages = "249-258",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_veterinar_3132"
}

Relić, R., Davidović, V., Ivetić, A., Prijić, Ž., Pavlović, I.,& Janković, L.. (2023). Lekovito i začinsko bilje u kontroli parazita životinja i ljudi. in 34 Savetovanje Dezinfekcija, dezinsekcija i deratizacija - Jedan svet jedno zdravlje, Vrnjačka Banja, 8 - 11. jun 2023
Beograd : Srpsko veterinarsko društvo., 249-258.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_veterinar_3132

Relić R, Davidović V, Ivetić A, Prijić Ž, Pavlović I, Janković L. Lekovito i začinsko bilje u kontroli parazita životinja i ljudi. in 34 Savetovanje Dezinfekcija, dezinsekcija i deratizacija - Jedan svet jedno zdravlje, Vrnjačka Banja, 8 - 11. jun 2023. 2023;:249-258.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_veterinar_3132 .

Relić, Renata, Davidović, Vesna, Ivetić, Aleksandra, Prijić, Željana, Pavlović, Ivana, Janković, Ljiljana, "Lekovito i začinsko bilje u kontroli parazita životinja i ljudi" in 34 Savetovanje Dezinfekcija, dezinsekcija i deratizacija - Jedan svet jedno zdravlje, Vrnjačka Banja, 8 - 11. jun 2023 (2023):249-258,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_veterinar_3132 .

TY  - CONF
AU  - Ivetić, Aleksandra
AU  - Jovanović, Rade
AU  - Radulović, Stamen
AU  - Stojanović, Bojan
AU  - Ćosić, Milivoje
AU  - Davidović, Vesna
AU  - Bajagić, Marija
PY  - 2023
UR  - https://vet-erinar.vet.bg.ac.rs/handle/123456789/3227
AB  - Širom sveta, mogućnost kontaminacije lanca ishrane aflatoksinima je trajno prisutna, sa
ozbiljnim uticajem na zdravlje ljudi i životinja. Činjenica da plesni Aspergillus sp.
proizvode aflatoksine tokom njihovog rasta na supstratima koji su hrana za ljude i
životinje ukazuje na njihov važan uticaj na pojavu različitih mikotoksičnih bolesti.
Ulazak aflatoksina u lanac ishrane predstavlja globalni rizik po javno zdravlje ljudi i
životinja. Akutne aflatoksikoze su veoma retke, ali vremenski duge izloženosti niskim
nivoima aflatoksina su širom sveta rasprostranjene. Postoji više od 20 poznatih
aflatoksina, od kojih su za zdravstvenu bezbednost hrane izrazito značajni aflatoksin B1
(AFB1) i aflatoksin M1 (AFM1). Oba toksina, AFB1 i AFM1 su kancerogeni; međutim,
AFM1 je najotrovniji sekundarni metabolit koji se luči u mleko i svrstan je u grupu 1
kancerogena od strane Međunarodne agencije za istraživanje raka. Trenutno su
potrošači širom sveta neprekidno izloženi niskim dozama AFM1, od kojih najviše deca i
odojčad. Aflatoksini utiču na kvalitet mleka jer krave metabolizuju AFB1 da bi formirale
monohidroksidni derivat AFM1, koji se luči u kravlje mleko. Prisustvo trajne opasnosti
od aflatoksina i njihovog nepoželjnog prisustva u hrani, utiče da su mnoge zemlje
usvojile politiku rigoroznih kontrola. Danas, granica AFM1u Srbiji postavljena je na 0,25
μg/kg mleka, dok standardi Evropske Unije ne dozvoljavaju više od 0,05 μg/kg AFM1.
Dozvoljeni nivo AFM1 u mleku u R.Srbiji, pet puta je veći nego u Evropskoj Uniji i
predviđeno je smanjenje od 1. decembra 2023 godine, prema Pravilniku o izmeni
Pravilnika o maksimalnim koncentracijama određenih kontaminenata u hrani.
Dugoročno posmatrano, u cilju obezbeđenja zdravstveno bezbedne ishrane ljudi i
životinja i ublažavanju nepovoljnih klimatskih promena, potrebno je redovno praćenje
AFB1 od farme za viljuške, kako bi se obezbedio najniži nivo aflatoksina M1 u mleku i
mlečnim proizvodima ili potpuno eliminisalo prisustvo ovih toksina.
PB  - Beograd : Srpsko veterinarsko društvo
C3  - 34. Savetovanje veterinara Srbije, Zlatibor, 07 - 10. septembar 2023
T1  - Uticaj aflatoksina na zdravstvenu bezbednost i kvalitet mleka
SP  - 140
EP  - 154
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_veterinar_3227
ER  - 

@conference{
author = "Ivetić, Aleksandra and Jovanović, Rade and Radulović, Stamen and Stojanović, Bojan and Ćosić, Milivoje and Davidović, Vesna and Bajagić, Marija",
year = "2023",
abstract = "Širom sveta, mogućnost kontaminacije lanca ishrane aflatoksinima je trajno prisutna, sa
ozbiljnim uticajem na zdravlje ljudi i životinja. Činjenica da plesni Aspergillus sp.
proizvode aflatoksine tokom njihovog rasta na supstratima koji su hrana za ljude i
životinje ukazuje na njihov važan uticaj na pojavu različitih mikotoksičnih bolesti.
Ulazak aflatoksina u lanac ishrane predstavlja globalni rizik po javno zdravlje ljudi i
životinja. Akutne aflatoksikoze su veoma retke, ali vremenski duge izloženosti niskim
nivoima aflatoksina su širom sveta rasprostranjene. Postoji više od 20 poznatih
aflatoksina, od kojih su za zdravstvenu bezbednost hrane izrazito značajni aflatoksin B1
(AFB1) i aflatoksin M1 (AFM1). Oba toksina, AFB1 i AFM1 su kancerogeni; međutim,
AFM1 je najotrovniji sekundarni metabolit koji se luči u mleko i svrstan je u grupu 1
kancerogena od strane Međunarodne agencije za istraživanje raka. Trenutno su
potrošači širom sveta neprekidno izloženi niskim dozama AFM1, od kojih najviše deca i
odojčad. Aflatoksini utiču na kvalitet mleka jer krave metabolizuju AFB1 da bi formirale
monohidroksidni derivat AFM1, koji se luči u kravlje mleko. Prisustvo trajne opasnosti
od aflatoksina i njihovog nepoželjnog prisustva u hrani, utiče da su mnoge zemlje
usvojile politiku rigoroznih kontrola. Danas, granica AFM1u Srbiji postavljena je na 0,25
μg/kg mleka, dok standardi Evropske Unije ne dozvoljavaju više od 0,05 μg/kg AFM1.
Dozvoljeni nivo AFM1 u mleku u R.Srbiji, pet puta je veći nego u Evropskoj Uniji i
predviđeno je smanjenje od 1. decembra 2023 godine, prema Pravilniku o izmeni
Pravilnika o maksimalnim koncentracijama određenih kontaminenata u hrani.
Dugoročno posmatrano, u cilju obezbeđenja zdravstveno bezbedne ishrane ljudi i
životinja i ublažavanju nepovoljnih klimatskih promena, potrebno je redovno praćenje
AFB1 od farme za viljuške, kako bi se obezbedio najniži nivo aflatoksina M1 u mleku i
mlečnim proizvodima ili potpuno eliminisalo prisustvo ovih toksina.",
publisher = "Beograd : Srpsko veterinarsko društvo",
journal = "34. Savetovanje veterinara Srbije, Zlatibor, 07 - 10. septembar 2023",
title = "Uticaj aflatoksina na zdravstvenu bezbednost i kvalitet mleka",
pages = "140-154",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_veterinar_3227"
}

Ivetić, A., Jovanović, R., Radulović, S., Stojanović, B., Ćosić, M., Davidović, V.,& Bajagić, M.. (2023). Uticaj aflatoksina na zdravstvenu bezbednost i kvalitet mleka. in 34. Savetovanje veterinara Srbije, Zlatibor, 07 - 10. septembar 2023
Beograd : Srpsko veterinarsko društvo., 140-154.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_veterinar_3227

Ivetić A, Jovanović R, Radulović S, Stojanović B, Ćosić M, Davidović V, Bajagić M. Uticaj aflatoksina na zdravstvenu bezbednost i kvalitet mleka. in 34. Savetovanje veterinara Srbije, Zlatibor, 07 - 10. septembar 2023. 2023;:140-154.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_veterinar_3227 .

Ivetić, Aleksandra, Jovanović, Rade, Radulović, Stamen, Stojanović, Bojan, Ćosić, Milivoje, Davidović, Vesna, Bajagić, Marija, "Uticaj aflatoksina na zdravstvenu bezbednost i kvalitet mleka" in 34. Savetovanje veterinara Srbije, Zlatibor, 07 - 10. septembar 2023 (2023):140-154,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_veterinar_3227 .

TY  - CONF
AU  - Ivetić, Aleksandra
AU  - Radulović, Stamen
AU  - Stojanović, Bojan
AU  - Davidović, Vesna
AU  - Ćosić, Milivoje
PY  - 2022
UR  - https://vet-erinar.vet.bg.ac.rs/handle/123456789/3788
AB  - Procena i ublažavanje emisije metana iz govedarstva, posebno od mlečnih krava,
dobile su globalni značaj za klimatski održivu govedarsku proizvodnju. Metan je gas
koji ima 28 puta veći negativan uticaj na globalno zagrevanje od ugljen dioksida. Udeo
enteričnog metana u globalnoj emisiji metana iznosi 27 procenata. On nastaje kao nusproizvod varenja hrane prvenstveno kod preživara enteričnom fermentacijom u buragu. Preživari (gajeni ili divlji) emituju metan najvećim delom eruktacijom. Proizvedeni
enterični metan predstavlja gubitak energije hrane kod životinja. Količina enteričnog
metana koja se emituje zavisi od tipa digestivnog trakta, starosti i težine životinje, kao
i od kvaliteta i količine unete hrane.
Istraživanjima brojnih autora u proteklom periodu je razvijeno više metoda za
procenu stvarnih emisija ECH4
 i to su: komore za disanje, tehnika praćenja sa sumpor
heksafluoridom (SF6), uzimanje uzoraka izdisaja tokom muže ili ishrane, “Green Feed”
sistem i mnoge druge. Od navedenih, komora za disanje predstavlja zlatni standard i
referentnu metodu za studije metabolizma životinja i emisije gasova. Direktno merenje
ECH4
 je složeno i nepraktično na većem broju grla i zbog toga se za procenu proizvodnje CH4
 koriste predikcioni modeli. Definisanje i primena matematičkih modela predikcije ima za cilj da omogući preciznost i adekvatno prilagođavanje prema uslovima
odgajivanja, kako bi se dobila što realnija vrednost emisije ECH4
. Međutim, definisanje preciznih modela predviđanja zahteva opsežne podatke. Složeni modeli koji koriste
DMI, NDF, EE, MF i BW su imali najbolje performanse za predviđanje proizvodnje ECH4
.
Modeli koji zahtevaju samo podatke o DMI ili DMI sa NDF su imali najbolje prediktivne
sposobnosti i predstavljaju alternativu složenim modelima. Dobra predikciona jednačina ukupne proizvodnje ECH4
 u skupu podataka je usko povezana sa informacijama o
unosu suve materije, a zatim sa sadržajem NDF u obroku. Do danas su razvijeni različiti matematički modeli predikcije emisije eteričkog metana kao što su Holos, NorFor
i drugi.
PB  - Beograd : Srpsko veterinarsko društvo
C3  - 33. Savetovanje Veterinara Srbije, Zlatibor, 08 - 11. septembar 2022
T1  - Predikcija proizvodnje enetričnog metana u organizmu preživara na osnovu hemijskog sastava hrane
SP  - 230
EP  - 240
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_veterinar_3788
ER  - 

@conference{
author = "Ivetić, Aleksandra and Radulović, Stamen and Stojanović, Bojan and Davidović, Vesna and Ćosić, Milivoje",
year = "2022",
abstract = "Procena i ublažavanje emisije metana iz govedarstva, posebno od mlečnih krava,
dobile su globalni značaj za klimatski održivu govedarsku proizvodnju. Metan je gas
koji ima 28 puta veći negativan uticaj na globalno zagrevanje od ugljen dioksida. Udeo
enteričnog metana u globalnoj emisiji metana iznosi 27 procenata. On nastaje kao nusproizvod varenja hrane prvenstveno kod preživara enteričnom fermentacijom u buragu. Preživari (gajeni ili divlji) emituju metan najvećim delom eruktacijom. Proizvedeni
enterični metan predstavlja gubitak energije hrane kod životinja. Količina enteričnog
metana koja se emituje zavisi od tipa digestivnog trakta, starosti i težine životinje, kao
i od kvaliteta i količine unete hrane.
Istraživanjima brojnih autora u proteklom periodu je razvijeno više metoda za
procenu stvarnih emisija ECH4
 i to su: komore za disanje, tehnika praćenja sa sumpor
heksafluoridom (SF6), uzimanje uzoraka izdisaja tokom muže ili ishrane, “Green Feed”
sistem i mnoge druge. Od navedenih, komora za disanje predstavlja zlatni standard i
referentnu metodu za studije metabolizma životinja i emisije gasova. Direktno merenje
ECH4
 je složeno i nepraktično na većem broju grla i zbog toga se za procenu proizvodnje CH4
 koriste predikcioni modeli. Definisanje i primena matematičkih modela predikcije ima za cilj da omogući preciznost i adekvatno prilagođavanje prema uslovima
odgajivanja, kako bi se dobila što realnija vrednost emisije ECH4
. Međutim, definisanje preciznih modela predviđanja zahteva opsežne podatke. Složeni modeli koji koriste
DMI, NDF, EE, MF i BW su imali najbolje performanse za predviđanje proizvodnje ECH4
.
Modeli koji zahtevaju samo podatke o DMI ili DMI sa NDF su imali najbolje prediktivne
sposobnosti i predstavljaju alternativu složenim modelima. Dobra predikciona jednačina ukupne proizvodnje ECH4
 u skupu podataka je usko povezana sa informacijama o
unosu suve materije, a zatim sa sadržajem NDF u obroku. Do danas su razvijeni različiti matematički modeli predikcije emisije eteričkog metana kao što su Holos, NorFor
i drugi.",
publisher = "Beograd : Srpsko veterinarsko društvo",
journal = "33. Savetovanje Veterinara Srbije, Zlatibor, 08 - 11. septembar 2022",
title = "Predikcija proizvodnje enetričnog metana u organizmu preživara na osnovu hemijskog sastava hrane",
pages = "230-240",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_veterinar_3788"
}

Ivetić, A., Radulović, S., Stojanović, B., Davidović, V.,& Ćosić, M.. (2022). Predikcija proizvodnje enetričnog metana u organizmu preživara na osnovu hemijskog sastava hrane. in 33. Savetovanje Veterinara Srbije, Zlatibor, 08 - 11. septembar 2022
Beograd : Srpsko veterinarsko društvo., 230-240.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_veterinar_3788

Ivetić A, Radulović S, Stojanović B, Davidović V, Ćosić M. Predikcija proizvodnje enetričnog metana u organizmu preživara na osnovu hemijskog sastava hrane. in 33. Savetovanje Veterinara Srbije, Zlatibor, 08 - 11. septembar 2022. 2022;:230-240.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_veterinar_3788 .

Ivetić, Aleksandra, Radulović, Stamen, Stojanović, Bojan, Davidović, Vesna, Ćosić, Milivoje, "Predikcija proizvodnje enetričnog metana u organizmu preživara na osnovu hemijskog sastava hrane" in 33. Savetovanje Veterinara Srbije, Zlatibor, 08 - 11. septembar 2022 (2022):230-240,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_veterinar_3788 .